V-WOORD

Diep verscholen in West, op een semi-verlaten industrieterrein, staat het afvalimperium van AEB Amsterdam. Het doemt al op in de verte, grote schoorstenen ademen rookpluimen uit die afsteken tegen de blauwe lucht. Bij binnenkomst eerst een vijf minuten durende veiligheidsfilm en we leren dat ‘niet mag worden gedronken, gespoten of andere enge dingen gebruikt mogen worden’ en we te allen tijde een bril, pak en schoenen (alle drie met veiligheids- ervoor) moeten dragen. Zes keer check. Het V-woord boven alles hier.

In de sorteerruimte staan bakken vol met AEEA

VIER PAAR OGEN

Toegegeven: ze zien er niet uit, die zwarte uit de kluiten gewassen Crocs met stalen neuzen, maar lekker dat ze lopen… „En ze zijn heel veilig. Al valt er zo een enorme wasmachine op je voetjes, je voelt er helemaal niets van”, stelt Robert Jolen gerust. Goed om te weten. Jolen werkt al 26 jaar ‘in afvalland’ en is teamleider Grondstoffen op het Regionaal Sorteer Centrum (RSC). Naar eigen zeggen heeft hij ‘vier paar ogen’. Hij lacht, maar zijn acht ogen staan serieus. „Ik moet hier alles goed in de gaten houden en dat doe ik dan ook.” Het is namelijk een omgeving waar volle focus nodig is.

MILIEUBEWUSTE ZELFBEVREDIGSTER

In ‘het gezelligste hoekje’ staan Roel en Margriet gebogen over de kisten met inhoud. Roel werkt al sinds 2001 bij het RSC en heeft het prima naar zijn zin, zo vertelt hij, terwijl hij de batterijen uit de elektrische tandenborstels en retro Sony walkmans haalt. Hij komt de bijzonderste dingen tegen, laatst nog zo’n houten buisradio: halverwege vorige eeuw een absolute musthave, nu verworden tot ongewild antiek. „En dat ding daar.” Hij knikt met een knipoog naar het paarse uitsteeksel tussen de computermuizen en Xbox consoles. Een vibrator, vast en zeker gebruikt door een milieubewuste zelfbevredigster, „anders had ze het wel gewoon in de prullenbak gegooid.”

Hier komt namelijk alles binnen dat is ingeleverd bij een van de zes Afvalpunten of gedropt is in een van de sorteerafvalbakken die bij winkels als Praxis staan. Van antwoordapparaat tot droger, van antieke Nokia tot brandmelder. Het doel: het afval sorteren en zo ‘kaal’ mogelijk maken, zodat het daarna verwerkt/verbrand/omgesmolten/anders kan worden. Batterijen en accu’s eruit, de elektrische snoeren en kabels gestript en de (edel)metalen ‘losgemaakt’.

KOPER NIEUWE GOUD

„Koper is het nieuwe goud”, verklapt Jolen, terwijl hij met zijn hand door een bak vol koperstukjes gaat die gestript/losgemaakt zijn uit de binnengekomen spullen. „Ik zal maar niet zeggen wat zo’n bak zou opleveren, maar het is een goudmijntje”, of koper-, in dit geval. De pater familias van de sorteersectie maakt met iedereen een praatje en helpt mee met het tillen van wit- en bruingoed, „maar dat mag je eigenlijk nu niet meer zo zeggen.” Het is nu: AEEA, afgedankte elektrische en elektronische apparatuur, maar dat bekt minder lekker.

Klein Dagobert Duck moment met teamleider Jolen en onze handen in het koper

NIET IN DE KNOOP

Johan staat bij zijn vaste stekje: de snoertafel. Twee jaar geleden begon hij hier en hoewel de vijftien mannen en twee vrouwen regelmatig rouleren, is dit zijn favoriete spot. „Het is lekker resultaatgericht”, licht hij toe en hij bekijkt een ingewikkelde garde aan draden. Raakt hij nooit in de knoop? Hij lacht en tovert zijn ‘wapen’ tevoorschijn: de kabelknipper, „mijn wondermiddel.”

CONSUMPTIEMAATSCHAPPIJ

De conclusie na een rondje sorteercentrum is dat we een echte consumptiemaatschappij zijn geworden. We gooien gemakkelijk dingen weg, terwijl de generatie voor ons hun radio met ruis of telefoon met piep nog ter reparatie wegbracht. Jolen beaamt dit. „Wel eens zonde hoor, er worden de mooiste dingen weggegooid die nog prima gerepareerd hadden kunnen worden.” Al zijn sommige gebruiksvoorwerpen op een gegeven moment natuurlijk wel echt ‘op’ en Roel houdt met zijn handschoenen de sorteervondst van de dag omhoog, „zoals deze paarse joekel hier!”

DIT IS AEB AMSTERDAM

Het gebouw doemt al op in de verte

370 kilo per jaar, zo veel kilo afval produceren wij Amsterdammers gemiddeld per jaar. Van grofvuil tot kattenbakkorrels, van drankverpakkingen tot metalen: we kunnen er wat van. Hoe je het ook draait of keert, al ons afval komt terecht bij AEB Amsterdam, het duurzame grondstoffen- en energiebedrijf in de metropoolregio Amsterdam. AEB verwerkt jaarlijks 1,4 miljoen ton afval en zet dit om in grondstoffen en energie. Grondstoffen die opnieuw kunnen worden gebruikt en energie waarmee bewoners en bedrijven in Amsterdam hun huizen en gebouwen verlichten en verwarmen. Zoals je al op veel ‘Ik ga scheiden!’ posters door de stad kunt lezen, is het thema belangrijk voor de gemeente. Het doel is dan ook dat in 2020 65 procent van het afval wordt gescheiden, dus je plastic/textiel/glas/papier in een daarvoor bestemde bak deponeert of bij een van de Afvalpunten inlevert, nu is dat nog 27 procent. De overige 73 procent belandt bij het restafval. AEB is ver met de plannen voor een afvalscheidingsinstallatie waarmee een groot deel van het afval gescheiden en vervolgens gerecycled kan worden. Ook in het Regionaal Sorteer Centrum worden al flinke spijkers met koppen geslagen. Er werken mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt die elektrische apparaten sorteren en demonteren.